APARTUMAN (1)

Aparman’ınn halk dilinde evrilip çevrilerek kolaylaştırılmış hali.. Pek tabi, ağızları bayram ettiriyor..
-Gız Fadime, beşkardeşler BEŞKARDEŞLER APARTUMANI ne tarafta?
-Şordan,yokarı çıkın.. sağa dönüncek pastane va, pastanenin yanından iki apartuman sonra beşkardeşler geliyo..
-Oldu,sağolasın, ehtiyarlıyoz galibe, gaç kere gittimidi emme, neyse .. Aşam gelinde oturalım.
-İnşallah.Sizde bize buyurun…
İnsanı hesapsız ve yalın bir şekilde takip eden, onun has bir tanığı olan ev, uzun tarihinde sayısız biçimde yüzünü gösterdi. Bugünün evlerine benzeyen ve benzemeyen pek çok ev inşa edildi; farklı evlerden geçti insan, farklı evlerde, farklı hayatlar sürdü. İnsanın uzun yürüyüşünde evler sürekli değişti durdu; insanın hayatı, hayat tarzı, iklimi değiştikçe evleri de değişti. Yahut evlere göre hayatını, hayat tarzını değiştirdi insan. Evler, insanın fiziksel gerçekliğine olduğu gibi onun zihinsel, kalbî, toplumsal ve kültürel gerçekliğine de denk düştü. Bu bakımdan evin tarihi, süreğen bir tanıklığın tarihidir; insan ve toplumun en hesapsız tanığıdır.
Evin uzun tarihi, inanç, gelenek, kültür ve medeniyete göre dalgalanan değişik tarzlar, biçimler, anlayışlar sunar. Çadır, kulübe, alaçık, residence, stüdyo daire, apartman, villa, köşk, yalı, gökdelen, konak, gecekondu, güvenlikli site gibi sayısız biçimde yapılaşan ve her bir biçime özgü bir hayat tarzını imleyen ev, devirleri, çağları, dönemleri ân ân takip eder, ortaya serer. Evin uzun tarihi, özellikleri, bölümleri, büyüklüğü, yüksekliği, genişliği, darlığı, konumu, değeri, mevkii, teknik ve teknolojik özellikleri, fonksiyonları gibi pek çok özelliğine ilişkin zengin bir veri sağlar.
Sadece biçimsel açıdan değil fonksiyonel ve yaşamsal pratikler açısından ev, büyük, köklü dönüşümlerin alanıdır. Bir gösterge olarak ev, toplumsal dönüşümün tüm yönlerini temsil etme, yansıtma, taşıma görevini üstlenir. Evin tarihi, evin bir imgeye dönüşmesinin tarihidir. Bu imge, verimli bir sembolizmi yüklenerek, etrafında yapılaşan tüm hayat şekillerine işaret eder.
Apartman, evin uzun tarihinde yeni bir biçim, yeni bir kurgu ve olgu. Bütün evler gibi apartman da başlı başına bir imge gerçeklik. Hem fiziksel hem de kültürel-toplumsal bağlamda okunması gereken bir imge. Birkaç yüzyıldır baskın bir ev modeli olarak hayat bulan apartman, aynı zamanda toplumsal değişim araştırması için de net bir örnek. Modernleşme, sanayileşme, zenginlik, konfor, kentleşme, lüks konut, sosyal konut gibi pek çok mühim meselenin anlaşılmasında merkezi bir kavram.