Hikmeti bulmak için önce hikmeti bilmek gerekir. Hikmeti bilmek için irfân, irfânı bilmek için ilim, ilmi bilmek için de itikad gerekir. Hepsine bilmek diyoruz ama hepsi olmak ile ilgilidir. Çünkü bilgi ancak ahlâka tesir ederse kul için faydalıdır. Kendi evini, yerini bilmeyenlerin el kapılarında başka güzellikler araması, bulması herhalde pek mümkün olmaz.
Felsefe modacılarının yanıldığı başka bir şey daha var. Felsefenin “ilm-i hikmet” olarak anılması onun hikmetin temel kaynağı, yolu veya yöntemi olduğu için değildir. Çünkü her ilimde, her sanatta, her insanda, her zamanda ve yerde hikmet vardır. Ama hikmeti sadece hikmet sahipleri fark edebilir, seçebilir ve alabilir. Hikmet sahibi olanlar ise el-Hakîm olan Allah’a ve O’nun Rasûl’üneittibâ edenlerdir. Peki iman ehli olmayanda hikmet olmaz mı? Elbette olur. Ama onlar kendi düşüncelerindeki, sözlerindeki, işlerindeki, sanatlarındaki hikmetten, haberdar değildir. Bu aynen şuna benzer: Renk körleri genellikle kırmızı ve yeşil renkleri sarıya benzer bir şekilde algılarlar. Böyle bir rahatsızlığa sahip olan kişi üzerine giydiği kırmızı kazağın rengini bile doğru görmez. İman etmemiş filozoflar da böyledir. Kendi sözlerindeki hakikati ve dolayısıyla hikmeti seçip size gösteremezler. Çünkü ölçüleri Hakk Teâlâ ve O’nun Nebîsi değildir.
O hâlde hikmet Hakk’ı bilme, tanıma ve bağlanma nimeti yani hidâyet verilmiş iman ehlinin işidir. Felsefe ise kendisine hakikat, yani Hakk’ı bilme, tanıma ve bağlanma nasib olmamış kişilerin işidir. Bir iman ehli “Tanrı var mıdır? Gerçek nedir? Varlık nereden geldi?” gibi soruları imanın dışına çıkmadan soramaz. Çünkü zaten bu soruların cevabını verdiği için mümindir. Ama Hakk’ı, hakikati, varlığı daha iyi anlamak ve değerini bilmek için soru da sorar, cevabını da arar. Felsefe aklı ve düşünmeyi kendi kendine yeterli, kendi kendini meşrulaştıran, mütecânis, rasyonel bir insani özellik olarak tanımlar. Mümin içinse akıl bir araçtır. Mesele, “gerçekliğin ardındaki gerçeği görmek” anlamına gelen hikmeti görecek kalp gözüne, selîm akla, ferâsete sahip olmaktır. Bunlar ise Hakkı tanımak için verilmiş aklın da hidâyete ermesiyle elde edilir. (Alıntı Savaş Ş.BARKÇİN)
Yorumlar kapalı.