2010 Enflasyon Gelişmeleri
2010 yılının ilk çeyreğinde tüketici fiyatları yüzde 3,93 oranında yükselmiştir. Bu artışın yaklaşık 1,9 puanlık kısmı, Ocak ayında yürürlüğe giren ve akaryakıt ürünleri ile alkollü içecekler ve tütün ürünlerini kapsayan vergi düzenlemelerinin oluşturduğu yüksek oranlı fiyat artışlarından gelmiştir. Bunun yanı sıra, 2009 yılının son çeyreğinde olduğu gibi 2010 yılının ilk çeyreğinde de işlenmemiş gıda fiyatları endeks tarihinin en yüksek dönemsel artış oranını sergilemiştir. Bütün bu gelişmeler 2009 yılının ilk çeyreğindeki zayıf iktisadi faaliyet ve düşen emtia fiyatlarına bağlı olarak gerçekleşen düşük enflasyonun yarattığı baz etkisiyle birleşince, 2010 yılının ilk çeyreğinde yıllık tüketici enflasyonu yaklaşık 3 puan artarak yüzde 9,56’ya ulaşmıştır.
İlk çeyreğin sonu itibarıyla, gıda ve enerji kalemlerinin yıllık enflasyona yaptığı katkı 4,62 puana ulaşmıştır.Gıda ve enerji fiyatlarındaki artışların yemek ile ulaştırma hizmetleri üzerindeki etkisi de bu dönemde belirginleşmiş ve 2008 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren gerileyen hizmet grubu yıllık enflasyonu yaklaşık 1,9 puan yükselmiştir. Söz konusu maliyet yönlü etkilere ek olarak, geçen yıl dayanıklı mallarda uygulanan vergi indirimlerinin oluşturduğu baz, bu dönemde temel (çekirdek) enflasyon göstergelerinde artışlara yol açmıştır. İç talepte gözlenen ılımlı toparlanmaya rağmen zayıf seyrin sürmesi yılın ilk çeyreğinde enflasyonun ana eğilimini sınırlamaya devam ederken, bu etki önceki dönemlere kıyasla azalmıştır.
Son dönemlerde gıda grubunda özellikle et fiyatlarındaki gelişmeler öne çıkmaktadır. Yapısal nedenler sonucunda yurt içi arzdaki azalmanın etkisi ile canlı hayvan fiyatlarında son dönemde belirgin bir artış gözlenmiş ve bu artışın tüketici fiyatları üzerindeki yansımaları hem işlenmiş hem de işlenmemiş gıda fiyatlarında ivme kazanarak çarpıcı hale gelmiştir. Nitekim ilk çeyrekte işlenmemiş et fiyatları yüzde 9,85, işlenmiş et fiyatları ise yüzde 8,86 oranında artmıştır. Böylece bu alt kalemlerde son bir yıldaki artışlar, sırasıyla yüzde 37 ve yüzde 23,5 olarak gerçekleşmiştir. Buna ek olarak, hayvan varlığındaki azalmanın da etkisiyle, peynir ve diğer süt ürünlerinin yıllık enflasyonu yüzde 18,19’a ulaşmıştır. Et ve diğer hayvansal gıda ürünleri fiyatlarının yanı sıra sebze fiyatları da tarihsel olarak oldukça yüksek bir oranda (yüzde 26,43) artış göstererek, gıda fiyatlarındaki yükseliş eğiliminin belirginleşmesine yol açmıştır. Diğer yandan, üretim ve ithalat fiyatlarındaki olumlu görünüm paralelinde ekmek-tahıl ile katı-sıvı yağlar gibi işlenmiş gıda ürünleri fiyatları bir önceki yıldaki düzeyinin altında seyrederek, gıda enflasyonuna olumlu yöndeki katkısını sürdürmüştür.
Sonuç olarak, ilk üç aylık dönemde gıda grubu yıllık enflasyonu yaklaşık 2 puan artarak yüzde 11,21 olmuş ve Ocak Enflasyon Raporu’nda çizilen öngörülerin üzerinde gerçekleşmiştir. Mevcut şartlar altında, et fiyatlarındaki artışların kısa dönemde tersine dönmesi beklenmemektedir. Bu durum, gıda fiyatlarına ilişkin varsayımların yukarı yönlü güncellenmesine neden olmaktadır. Kaynak: TCMB
Yorumlar kapalı.