Kelime anlamı olarak kurban, yaklaşmak yakınlaşmak anlamına gelir. Kulu Allah’a yakınlaştıracak olan fiiller ve faaliyetler demektir. Aynı zamanda Allah’ın kullarının da birbirlerine yakınlaşması manasını içinde bulundurur.
Dini bir terim olarak ise, ibadet maksadıyla belirli bir zamanda, belli şartları taşıyan, hayvanı kesmektir. Veya bu şekilde kesilecek olan hayvana verilen isimdir.
İnsanlık tarihi ile başlayan kurban ibadeti, semavi olan ve olmayan bütün dinlerde vardır. Uydurulmuş dinlerde kurbanlar çoğu zaman Tanrıların gazabından kurtulmak için kesilir.
İslam’da ise kurban, Allah yolunda fedakârlığın bir nişanesi olarak, nimetlerin şükrünün ifası maksadıyla ve de sosyal yardımlaşmanın yaygın hale gelmesini amaçlayan bir ibadet şeklidir.
Mübarek Kitabımız Kur’an’dan anlaşıldığına göre;
Kurban ibadeti insanlık tarihi ile başlamıştır. Âdem’in iki oğlunun kurbanından bahsedilir. Birininki kabul edilir, diğerininki kabul edilmez. Kurbanı kabul edilmeyen, kıskançlık krizinin neticesinde kardeşini öldürür. Sonra onu ne yapacağını bilemez ve bir karganın kılavuzluğuna dayanarak onu toprağa gömer. Demek ki, dini hayat ve kıskançlık sebebiyle cinayet işleyenlere kargalar kılavuzluk ediyor.
Böylece İnsanlık tarihinin ilk cinayeti işlenmiştir. Sebebi: Kıskançlık sebebiyle oluşan sinir krizi. Cinayetin işlenmesine sebep olan sorunun kaynağı dini hayat.
Hz. İbrahim oğlunu kurban etmeyi adar. Allah Hz. İbrahim’in oğlunu kurban etmesine izin vermez. İnsandan kurban olamayacağını göstererek ona bedel bir kurbanlık verir.
Eğer insanın insanı kurban etmesine Allah Teâlâ izin verseydi neler olabileceğini düşünmek bile akla ziyandır.
İslam’ın kurbanı bir rituel değil, bir gelenek değil, bir ibadettir. Mali ibadettir. Mali ibadetlerin ruhu paylaşım ahlakına ulaşmaktır.
Evin et ihtiyacı için kurban kesilmez. Belki bu en son gaye olabilir. Asıl gaye ise hak yolunda fedakârlık gösterebilmek ve şükür sergileyebilmektir.
Allah insanı yarattıklarının pek çoğundan üstün kılmış ve diğer canlıları insanoğlunun kullanımına vermiştir. Ancak Canlıların kurban olarak veya ihtiyaç için kesilmeleri gerektiğinde, üzerlerine Allah’ın adının anılmasını emretmiştir.
Buradan şu anlaşılır. Ey insan! Allah’ın verdiği canı alabilmen için Allah sana müsaade etmiştir. Ama bunu O’ndan izin alarak, O’nun adına yapabilirsin. Onun için bir canlıyı keseceğin zaman Allah’ın adını anarak, O’nun adına kes. Onu ve seni Yaratanı unutma!
İslam’da kurban ibadeti Hz. Peygamberimizin tatbik ettiği gibi uygulanmaktadır. Dini kaynaklardan Hz. Peygamberimizin Medine devrinin ikinci yılından itibaren her sene bir veya birden fazla kurban kestiğini biliyoruz.
Kur’an-ı Kerim’de “Kurbanların etlerinin ve kanlarının Allah’a ulaşmayacağı, Allah’a ulaşacak olan şeyin kişinin takvası” olduğu bildirilmektedir.
Takva’ya ulaşmanın yolu ise samimiyetten, Allah’a ve Allah’ın kullarına karşı sorumluluk bilincine ulaşmamızdan geçer.
Kitab-ı Mukaddes’te de vahiy kırıntısı olabilmesi muhtemel olan ve sözünü ettiğimiz ayet-i kerime ile örtüşen şöyle bir ifade geçer. “Ey insanlar hak aranızda sular gibi akmadıkça, adalet ırmak olup çağlamadıkça ben sizin kurbanlarınıza bakmam.”
İbadette samimiyet olmazsa ibadet olmaz. Âdeti yerine getirmek olur. Adetlerimiz ibadet seviyesine yükselmesin. İbadetlerimiz de gelenek görenek seviyesine düşmesin.
Varlıklı olanlarımız kurban kesmeli ve ihtiyacı olanlara vermeli, bu sayede kullar arasında yakınlığa ve Yaratıcı’ya yaklaşmaya vesile olmalıdır.
Allah’ın rahmeti ve bereketi üzerinize olsun.
Muhsin ÖZDEMİR
Yorumlar kapalı.