APARTUMAN (2)

Mimari, kültürel, toplumsal, iktisadi, siyasal ve teknik gibi pek çok nedene dayalı bir şekilde ortaya çıkan apartman, kendinden önceki evlerden kimi özellikler taşımasına karşın yeni bir model olarak kabul görür. Evin tarihinde bir dönüşümü belki de köklü bir dönüşümü ifade eden apartman, hem biçim hem de içerik ve anlam olarak bu dönüşümü ifade eder.
Apartmanı ortaya çıkaran koşulların başında yeni yapı malzemeleri ve yeni teknikler göze çarpar. Demir, çelik ve betonun kullanılması, ayrıca yeni tekniklerin uygulanması apartmanı diğer evlerden ayırır. Her üç öge de bir gücü ve kuvveti sembolize eder; dayanıklı, uzun ömürlü ve yıkılmazdır. Apartman, yapıldığı malzemelerden dolayı güçlü bir ev imajı edinir. Ahşap ve kerpiç evlere karşı büyük bir üstünlük sağlar. Sağlamlık, apartmanı öne çıkarır. Çağın güç, kuvvet, sağlamlık, dayanıklılık, kalıcılık gibi idealleriyle örtüşür apartman. Küçük bir yangında küle dönen ahşap evlerle ve
hafif bir esintide toza dönen kerpiç yapıların yanında apartman, ihtişamlı bir iktidar objesi haline dönüşür. Demir, çelik ve beton gibi yapı unsurları, apartmanı yeni çağların baş konutu haline getirir. O da eski çağların evlerini geriletir. Dönem değişir, ev de. Yeni çağların evi, o çağların değerlerini kendi bedeninde yansıtır.
Apartmanın ortaya çıkış koşulları arasında dönem özellikleri dikkat çeker. Genelde sanayileşme, modernleşme ve kentleşme süreçleri paralelinde analize tabi tutulan apartman, hız, seri üretim, rasyonalite, lüks, konfor gibi yeni değerler halesinde var olur. Kentleşme ve nüfus artışının da desteklediği yahut zorladığı apartman, gerekli konut ihtiyacının karşılanmasında bir çözüm olarak yüceltilir. Daha fazla ailenin daha küçük arsa ve parsellerde ikametini kolaylaştıran apartman, bir kolektif konut kimliği kazanır.
Ancak apartman aynı zamanda bir lüks ve konfor meselesidir; modern teknolojinin bir ürünü olup yeni değerlerle mücehhez bir ev modelidir. Bu yüzden apartman, pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de bir sosyal konut, işçi konutu yönünden öte, zenginlik, lüks, iktidar ve seçkinlik objesidir. Lüküs Hayat opereti, ‘Şişli’de bir apartıman/ Yoksa eğer halin yaman’ sözleriyle apartman ile lüks, zenginlik ve şaşaa arasındaki yakın bağa işaret eder.