Muharrem…
Geçtiğimiz Cumartesi günü itibariyle yeni bir yıla, 1436’ya girmiş bulunmaktayız. Bu vesileyle Ümmetin yeni yılını tebrik ederek ve hayırlara kapılar açmasını Rabb’imden dileyerek yazımıza başlıyoruz.
Muharrem, fazlasıyla hürmete layık, hürmetli olan anlamına gelen ve Hicri ayların birincisi olan ayın adıdır. Aynı zamanda müfessirlerin yorumlarına göre Kur’an’da “eşhuru-hurum” diye adlandırılan, cahiliyye döneminde de haram olduğu bilinen dört aydan biridir. Peygamberimizin (Salat ve Selam üzerine olsun) risaletinden önceki dönemde de, risaletten sonraki ilk dönemde de içlerinde Muharrem Ayının da bulunduğu Zilkade, Zilhicce ve Receb’den oluşan dört ay savaş dahil bazı işlerin yapılmadığı aylardandı. Cahiliye arapları bu yasağı delebilmek adına ayların yerlerini değiştirme teşebbüsünde bile bulunuyordu. Bunlara izafeten Yüce Kitabımızda “Şüphesiz Allah’ın gökleri ve yeri yarattığı günkü yazısında, Allah katında ayların sayısı on ikidir. Bunlardan dördü haram aylardır. İşte bu Allah’ın dosdoğru kanunudur. Öyleyse o aylarda kendinize zulmetmeyin. Fakat Allah’a ortak koşanlar sizinle nasıl topyekûn savaşıyorlarsa, siz de onlarla topyekûn savaşın. Bilin ki Allah, kendine karşı gelmekten sakınanlarla beraberdir.” (Tevbe:36) buyurulmuş ve gerektiğinde haram aylar konusunda izin verilmiştir.
Muharrem ayına verilen önemin nedenlerinden birisi yeni yılın ilk ayı olması olabilir ama geçmiş Peygamberlerin hayatında ve Tevhid mücadelesinde zaman olarak önemli olaylara tanıklık ettiğini de unutmamak lazım. Zira İslâm, Hz. Adem’den Peygamberimize kadar gelmiş bütün Peygamberlerin tebliğ ettiği bir din olması ve aynı dinin esaslarının devamı niteliğinde olması sebebi ile, o geleneğin değerlerinin de sahibidir. Dolayısı ile bu ayı değerli kılan tarihi olayları önemser. Diğer yandan, İslâm’ın zuhurundan sonra da Muharrem ayı, dini, sosyal ve tarihi önemi haiz olaylara sahne olmuştur. Bu durum Muharrem ayını, İslâm kültürü açısından daha da ön plana çıkarmaktadır.
Hicrî tarih, Peygamberimiz’in (s.a.s.) Mekke’den Medine’ye göç edişi ile başlar. Hicretin takvim başlangıcı olarak kabul edilmesi, Hz. Ömer devrinde olmuştur. Onun devrine gelinceye kadar Araplar, düzenli bir tarih belirleme sistemine sahip değillerdi. Fil vakası gibi önemli olayları kıstas olarak benimsemişlerdi. Hz. Ömer devrinde, Hz. Peygamber’in Mekke’den Medine’ye hicret ettiği yıl (Miladi 622), İslâmî takvimin başlangıç yılı (Hicri 1) olarak, Muharrem ayı da bu takvimin ilk ayı olarak kabul edildi.
Muharrem ayını değerli kılan bir diğer özelliği de, 3 Kasım Pazartesi günü idrak edeceğimiz Aşure (On Muharrem) gününü bünyesinde bulundurmasıdır. Aşûre günü (önceki veya sonraki günle birlikte) oruç tutmanın faziletine ilişkin sahih hadisler bulunmasına karşılık, o günde hububat karışımı aş (aşûre) pişirmek, sadaka vermek, mescitleri ziyaret etmek ve kurban kesmek gibi fiiller hakkında sahih habere rastlanmamaktadır. (Yavuz, Yusuf Şevki, “Aşûra”, DİA, IV, 25) Bununla birlikte, Müslüman Türklerin dinî halk geleneğinde önemli bir yer tutan aşûre, aynı zamanda Muharremin onuncu günü başlamak üzere, daha sonraki günlerde de özel merasimle pişirilip dağıtılan tatlıya isim olmuş ve sosyal dayanışmaya önemli katkılarda bulunmuştur. Çok eskiden beri devam eden aşûre aşı, Osmanlılar döneminde sarayda da pişirilmiş, “aşûre testisi” adı verilen özel kaplarla da saray dairelerine ve halka birkaç gün süreyle dağıtılmıştır.
Sonuç olarak Muharrem ayı, İslâm kültür tarihinde önemli yeri olan bir zaman dilimini temsil etmektedir. Bu ayın önemi, içinde meydana gelmiş olan önemli olaylardan kaynaklanmaktadır. İslâm tarihinin en üzücü olaylarından biri olan Kerbela Olayı da bu ayda gerçekleşmiştir. Allah Azze ve Celle nasib ederse önümüzdeki hafta, tam da Kerbela Günü’ne denk gelen yazımızda bu konuya değineceğiz.
1436 yılının Müslümanlar için birliğe, dirliğe, barışa, umuda, zafere ve kurtuluşa vesile olması için Selam ve Dua ile…
Geçtiğimiz Cumartesi günü itibariyle yeni bir yıla, 1436’ya girmiş bulunmaktayız. Bu vesileyle Ümmetin yeni yılını tebrik ederek ve hayırlara kapılar açmasını Rabb’imden dileyerek yazımıza başlıyoruz.
Muharrem, fazlasıyla hürmete layık, hürmetli olan anlamına gelen ve Hicri ayların birincisi olan ayın adıdır. Aynı zamanda müfessirlerin yorumlarına göre Kur’an’da “eşhuru-hurum” diye adlandırılan, cahiliyye döneminde de haram olduğu bilinen dört aydan biridir. Peygamberimizin (Salat ve Selam üzerine olsun) risaletinden önceki dönemde de, risaletten sonraki ilk dönemde de içlerinde Muharrem Ayının da bulunduğu Zilkade, Zilhicce ve Receb’den oluşan dört ay savaş dahil bazı işlerin yapılmadığı aylardandı. Cahiliye arapları bu yasağı delebilmek adına ayların yerlerini değiştirme teşebbüsünde bile bulunuyordu. Bunlara izafeten Yüce Kitabımızda “Şüphesiz Allah’ın gökleri ve yeri yarattığı günkü yazısında, Allah katında ayların sayısı on ikidir. Bunlardan dördü haram aylardır. İşte bu Allah’ın dosdoğru kanunudur. Öyleyse o aylarda kendinize zulmetmeyin. Fakat Allah’a ortak koşanlar sizinle nasıl topyekûn savaşıyorlarsa, siz de onlarla topyekûn savaşın. Bilin ki Allah, kendine karşı gelmekten sakınanlarla beraberdir.” (Tevbe:36) buyurulmuş ve gerektiğinde haram aylar konusunda izin verilmiştir.
Muharrem ayına verilen önemin nedenlerinden birisi yeni yılın ilk ayı olması olabilir ama geçmiş Peygamberlerin hayatında ve Tevhid mücadelesinde zaman olarak önemli olaylara tanıklık ettiğini de unutmamak lazım. Zira İslâm, Hz. Adem’den Peygamberimize kadar gelmiş bütün Peygamberlerin tebliğ ettiği bir din olması ve aynı dinin esaslarının devamı niteliğinde olması sebebi ile, o geleneğin değerlerinin de sahibidir. Dolayısı ile bu ayı değerli kılan tarihi olayları önemser. Diğer yandan, İslâm’ın zuhurundan sonra da Muharrem ayı, dini, sosyal ve tarihi önemi haiz olaylara sahne olmuştur. Bu durum Muharrem ayını, İslâm kültürü açısından daha da ön plana çıkarmaktadır.
Hicrî tarih, Peygamberimiz’in (s.a.s.) Mekke’den Medine’ye göç edişi ile başlar. Hicretin takvim başlangıcı olarak kabul edilmesi, Hz. Ömer devrinde olmuştur. Onun devrine gelinceye kadar Araplar, düzenli bir tarih belirleme sistemine sahip değillerdi. Fil vakası gibi önemli olayları kıstas olarak benimsemişlerdi. Hz. Ömer devrinde, Hz. Peygamber’in Mekke’den Medine’ye hicret ettiği yıl (Miladi 622), İslâmî takvimin başlangıç yılı (Hicri 1) olarak, Muharrem ayı da bu takvimin ilk ayı olarak kabul edildi.
Muharrem ayını değerli kılan bir diğer özelliği de, 3 Kasım Pazartesi günü idrak edeceğimiz Aşure (On Muharrem) gününü bünyesinde bulundurmasıdır. Aşûre günü (önceki veya sonraki günle birlikte) oruç tutmanın faziletine ilişkin sahih hadisler bulunmasına karşılık, o günde hububat karışımı aş (aşûre) pişirmek, sadaka vermek, mescitleri ziyaret etmek ve kurban kesmek gibi fiiller hakkında sahih habere rastlanmamaktadır. (Yavuz, Yusuf Şevki, “Aşûra”, DİA, IV, 25) Bununla birlikte, Müslüman Türklerin dinî halk geleneğinde önemli bir yer tutan aşûre, aynı zamanda Muharremin onuncu günü başlamak üzere, daha sonraki günlerde de özel merasimle pişirilip dağıtılan tatlıya isim olmuş ve sosyal dayanışmaya önemli katkılarda bulunmuştur. Çok eskiden beri devam eden aşûre aşı, Osmanlılar döneminde sarayda da pişirilmiş, “aşûre testisi” adı verilen özel kaplarla da saray dairelerine ve halka birkaç gün süreyle dağıtılmıştır.
Sonuç olarak Muharrem ayı, İslâm kültür tarihinde önemli yeri olan bir zaman dilimini temsil etmektedir. Bu ayın önemi, içinde meydana gelmiş olan önemli olaylardan kaynaklanmaktadır. İslâm tarihinin en üzücü olaylarından biri olan Kerbela Olayı da bu ayda gerçekleşmiştir. Allah Azze ve Celle nasib ederse önümüzdeki hafta, tam da Kerbela Günü’ne denk gelen yazımızda bu konuya değineceğiz.
1436 yılının Müslümanlar için birliğe, dirliğe, barışa, umuda, zafere ve kurtuluşa vesile olması için Selam ve Dua ile…
Yorumlar kapalı.